Większość kredytów zaciąganych na zakup mieszkania czy domu nacechowana jest koniecznością ustanowienia hipoteki w księdze wieczystej na rzecz banku. W ten sposób instytucje finansowe są w stanie zabezpieczyć swoje interesy, udzielając dużych pożyczek osobom, posiadającym “jedynie” zdolność kredytową. Sęk w tym, że dokonanie wpisu może zająć nawet wiele miesięcy, co wymusza wykupienie dodatkowego, niestety dość kosztownego ubezpieczenia przez kredytobiorcę, o czym w dzisiejszym wpisie.
Kredyt hipoteczny, czyli inaczej kredyt mieszkaniowy z zabezpieczeniem w formie hipoteki na finansowanej przez bank nieruchomości, to jeden z najczęściej wybieranych w Polsce kredytów celowych. Dzięki temu rodzajowi finansowania spełniają się marzenia milionów Polaków o własnych czterech ścianach. Tylko w ciągu 16 miesięcy w okresie od czerwca 2020 do października 2021 roku banki i SKOK-i udzieliły łącznie ponad 409 tysięcy kredytów mieszkaniowych, na łączą kwotę przeszło 126 miliardów złotych.
Kredyt mieszkaniowy charakteryzuje się zarówno wysoką wartością, jak i długim okresem spłaty, a jego beneficjentami w znakomitej większości są osoby, które nie posiadają możliwości finansowych pozwalających na zakup nieruchomości za gotówkę. To zaś powoduje, że banki chcąc zabezpieczyć swoje interesy, oczekują / wymagają ustanowienia hipoteki na kupowanym mieszkaniu.
Wielu osobom ze słowem hipoteka kojarzą się wyłącznie kredyty. W dużej mierze to zrozumiałe, ponieważ najczęściej to właśnie ten rodzaj zobowiązań obarczony jest koniecznością jej ustanowienia. Rzecz w tym, że hipoteka może zostać dokonana na rzecz także innych podmiotów, a nawet osób fizycznych. Hipoteka jest bowiem tzw. ograniczonym prawem rzeczowym, które pozwala na egzekwowanie / dochodzenie wierzytelności z konkretnego majątku dłużnika – w tym wypadku nieruchomości.
Wierzycielem hipotecznym, a więc osobą lub instytucją, na której rzecz jest ustanowione to prawo, może być urząd skarbowy, urząd gminy, banki, SKOK, osoba uprawniona do pobierania alimentów i inni wierzyciele, którzy chcą w ten sposób zabezpieczyć się na wypadek braku spłaty należności przez dłużnika.
Ranking kredytów hipotecznych na 2022 rok. Sprawdź za darmo! Niezależny ekspert kredytowy Białystok
Z racji tego, że kwoty kredytów mieszkaniowych są zwykle bardzo wysokie, a okres spłaty dość długi, banki nie będą skłonne do zrezygnowania z zabezpieczenia, które skutecznie minimalizuje ich ryzyko. Konieczność ustanowienia hipoteki wynika także z rekomendacji KNF, właśnie co do zabezpieczeń kredytów mieszkaniowych.
Na pytanie, czy banki wymagają hipoteki przy kredycie mieszkaniowym odpowiedź jest zatem jedna – tak.
Wpis o dokonaniu hipoteki na nieruchomości w księdze wieczystej nie powinien zajmować sądowi zbyt wiele czasu, jednak praktyka pokazuje, że zwykle zajmuje to od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Wiele zależy w tej materii od samego sądu, a dokładniej ilości zgłoszeń o wpis w określonym czasie.
W małych miejscowościach możemy liczyć zwykle na krótszy okres, jednak w dużych miastach czas na wpisanie hipoteki do księgi wieczystej zajmuje średnio już nawet ponad rok. Z tego też powodu, a więc długiego okresu pomiędzy uruchomieniem kredytu a dokonaniem zabezpieczenia, banki wymagają tzw. ubezpieczenia pomostowego, które ma chronić kapitał banku przez okres potrzebny na dokonanie wpisu w KW.
Jak wspomnieliśmy powyżej, ubezpieczenie pomostowe to specjalny rodzaj polisy, która ma za cel ochronę banku – środków przeznaczonych na kredyt mieszkaniowy – w okresie od ich wypłaty do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Ubezpieczenie to jest zwykle niezbędne, a koszt przerzucany jest na kredytobiorcę.
Wysokość ubezpieczenia pomostowego zależna jest od wartości nieruchomości, a dokładniej wysokości udzielonego finansowania i czasu obowiązywania polisy oraz samej instytucji finansowej. Ostatnie dane pokazują, że średnia miesięczna wysokość składki na ubezpieczenie pomostowe wynosi około 350-370 zł. Jeśli na wpis do księgi wieczystej czekamy 12 miesięcy, to łączny koszt może wynieść nawet powyżej 4 tysięcy złotych.
Bazując zaś na wartości procentowej, ubezpieczenie pomostowe może kosztować w przedziale od 0,1 do nawet 1 proc. wartości nieruchomości.
Ta szczególna forma polisy, o czym już pisaliśmy wcześniej, ma na celu ochronę banku w czasie od uruchomienia kredytu do dnia wpisania hipoteki w księdze wieczystej nieruchomości. Co do zasady zatem ubezpieczenie pomostowe opłacane jest do momentu udzielenia kredytu (wypłaty środków lub pierwszej ich transzy) do dnia, w którym sąd dokonuje wpisu.
Praktyka pokazuje, że wielu kredytobiorców jest obciążanych składami pomostówki nawet po tym terminie, co jest działaniem niezgodnym z prawem. Jeśli bank oczekuje od nas składek mimo ustanowienia hipoteki, należy wnieść o zaprzestanie i wystąpić o zwrot nadpłaty.
Zdjęcia: sefa ozel, Pattanaphong Khuankaew via Canva.